Nieuwe Zakelijkheid
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De Nieuwe Zakelijkheid, ook wel Het Nieuwe Bouwen genoemd, is een Nederlandse architectuurstroming uit de periode circa 1915-1940 die zich kenmerkt door functionaliteit, soberheid en het gebruik van moderne materialen zoals staal, glas en beton.
Omschrijving
Deze bouwstijl ontstond als reactie op voorgaande stijlen zoals jugendstil en expressionisme, waarbij de nadruk lag op zakelijkheid en het uitbannen van decoratie en ornamenten. Belangrijke uitgangspunten waren functionaliteit ('vorm volgt functie'), licht, lucht en ruimte. De architectuur kenmerkt zich door strakke, rechte lijnen, platte daken, stalen raamkozijnen en een gladde oppervlakte. Door het gebruik van nieuwe bouwtechnieken zoals skeletbouw met gewapend beton werd het mogelijk om dunnere wanden en grotere open gevels toe te passen, bijvoorbeeld met veel glas.
Kenmerken en Ideeën
Kenmerkend voor de Nieuwe Zakelijkheid is de nadruk op functionaliteit en het vermijden van overbodige versieringen. De architectuur moest dienstbaar zijn aan de gebruiker en een heldere atmosfeer en evenwichtige verhoudingen nastreven. Architecten wilden de woning verbeteren en het woongenot verhogen, onder meer door een doelmatige indeling van plattegronden, adequate voorzieningen en optimale bezonning. De stroming werd beïnvloed door kunststromingen als het Kubisme en De Stijl en streefde naar een zo groot mogelijke objectiviteit in de weergave.
Materialen en Technieken
In de beginperiode van de Nieuwe Zakelijkheid werd volop gebouwd met de nieuwe materialen glas, staal en beton. Gewapend beton was een belangrijk bouwmateriaal. Door technologische vooruitgang, zoals skeletbouw in gewapend beton, verviel de dragende functie van wanden, wat dunnere 'huiddunne' wanden mogelijk maakte. Toepassing van nieuwe materialen en technieken leidde tot montagebouw en standaardisatie in de bouw.
Vergelijkbare termen
Bauhaus
Gebruikte bronnen: